Çmimet standarde evropiane të gazit natyror janë në rritje, duke shënuar pasiguri rreth furnizimeve të mjaftueshme dhe rritjes së kërkesës ndërsa Evropa po i afrohet dimrit të tretë që kur Rusia nisi luftën në Ukrainë.
Megjithatë, rezervat e nevojshme të gazit natyror duket se janë siguruar për momentin.
Dr. Yousef Alshammari, President i Kolegjit të Ekonomisë së Energjisë në Londër, tha: “Pasiguria vazhdon të dominojë tregjet pavarësisht disponueshmërisë së rezervave të mjaftueshme të gazit”.
Ai shtoi se kapaciteti i depozitimit të gazit të BE-së ishte 90% në gusht dhe sot qëndron në 95%.
Megjithatë, rritja e kërkesës për ngrohje dhe energji elektrike për shkak të temperaturave më të ulëta ka testuar tashmë kapacitetet në javët e para të nëntorit.
Kërkesa më e lartë
Temperaturat e ulëta të fundit rritën tërheqjet e magazinimit të gazit në Evropë në dy javët e para të nëntorit, duke përfituar afër 4% të kapacitetit të plotë të depozitimit të gazit në Evropë, sipas të dhënave nga Gas Infrastructure Europe.
Alshammari pret që nivelet e magazinimit të mos jenë aq të larta deri në pranverën e 2025-ës sa ishin në fund të dimrit të mëparshëm, në prill 2024, kur ato qëndronin në 60% të kapacitetit, shkruan euronews, përcjell Telegrafi.
“Duket se këtë dimër ato mund të shkojnë shumë më poshtë se 50%, që do të thotë se Evropës do t’i duhet të blejë shumë më shumë gaz këtë vit për të rivendosur ruajtjen e gazit në nivele pothuajse të plota. Kjo e kombinuar me motin relativisht më të ftohtë ka të ngjarë të mbajë çmimet në mënyrë të arsyeshme më të larta, në krahasim me nivelet e tyre gjatë dimrit të mëparshëm, i cili ishte relativisht më i butë”, tha Alshammari.
Rreziqet që ndikojnë në çmimet evropiane të energjisë
Tensionet gjeopolitike të nxitura nga Rusia janë një faktor kryesor për çmimet e energjisë në kontinent.
“Megjithëse unë parashikoj se ky tension ka të ngjarë të ulet nën presidentin e zgjedhur Trump, duket se ditët e mbetura për administratën aktuale të SHBA-së po e bëjnë situatën më komplekse, gjë që do të shtojë paqëndrueshmërinë e çmimeve të energjisë në lidhje me naftën dhe gazin”, tha Alshammari.
Bëhet e ditur se pasiguria në Evropë u rrit më tej pasi Gazprom i Rusisë ndaloi rrjedhën e gazit natyror në Austri më 16 nëntor, për shkak të një mosmarrëveshjeje midis vendeve.
Ndërkohë, një kontratë e madhe që lejon transitin e gazit rus përmes Ukrainës është gati të përfundojë më 1 janar 2025
Siç raportohet, mungesa e furnizimit me gaz “mund të shkaktojë kthim te qymyri dhe nafta”.
Duke parë tendencat përgjatë vitit, kërkesa për gaz është në rënie. Ishte 350 bcm në 2022 dhe u tkurr në 295 bcm vitin e kaluar.
Sipas Institutit për Ekonominë e Energjisë dhe Analizën Financiare, konsumi i gazit në BE ra me 3.2% në gjashtë muajt e parë të 2024, krahasuar me një vit më parë
Kjo rënie duket të jetë rezultat i rritjes së kapacitetit të energjisë së rinovueshme dhe masave të përmirësuara të efikasitetit të energjisë.
“Pjesa e energjisë së rinovueshme u rrit ndjeshëm gjatë vitit të kaluar deri në 44.7% të prodhimit të energjisë elektrike në BE, një rritje prej 12.4% krahasuar me 2022”, vazhdoi Alshammari.
Megjithatë, krizat e energjisë dhe rritja e çmimeve të energjisë elektrike nuk mund të shmangen duke u mbështetur thjesht në burimet e rinovueshme.