Mes tensioneve në marrëdhëniet mes Kosovës dhe Serbisë, si dhe ofensivave të shtuara diplomatike, duke përfshirë presionin ndaj të dyja palëve, deputetët e Kuvendit të Serbisë diskutuan për dy ditë për problemin me Kosovën, shkruan BBC në gjuhën serbe, përcjell Insajderi.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiq, i cili ishte gjatë gjithë kohës në kuvend, nuk zbuloi detaje të propozimit franko-gjerman, për të cilin tha më herët “tashmë është bërë një kornizë de fakto negociuese” dhe se është pranuar nga të gjitha vendet anëtare të BE-së, duke përfshirë edhe ata që nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës.

Vuçiq përsëriti se pika më e keqe në propozimin franko-gjerman është se Serbia nuk e kundërshton anëtarësimin e Kosovës në Kombet e Bashkuara dhe në disa raste, pas këmbënguljes së një pjese të opozitës, ka thënë me vendosmëri: “Nuk do ta pranoj kurrë Kosovën, anëtarësimin në OKB dhe nuk do ta njoh kurrë pavarësinë e Kosovës”.

Kundërshtimi kryesor i opozitës është se nuk e kanë parë propozimin franko-gjerman dhe një pjesë e deputetëve të opozitës i kërkuan Vuçiqit ta refuzojë planin, ndërsa disa e akuzuan për “tradhti”.

Vuçiq ka thënë vazhdimisht se ai as e ka hartuar këtë plan dhe as e ka nënshkruar atë.

Duke marrë mbështetje të parezervë nga ligjvënësit e koalicionit qeverisës të udhëhequr nga Partia e tij Progresive Serbe, të cilët i thanë atij se ai “duhet të vazhdojë negociatat”, Vuçiç i indinjuar deputetët e opozitës që nuk dëgjuan ndonjë “propozim konstruktiv” se çfarë duhet bërë në raport me Kosovën.

Deputetët e koalicionit qeverisës janë shprehur negativisht për Albin Kurtin, kryeministrin e Kosovës, i cili në prag të seancës së Kuvendit të Serbisë, edhe një herë hodhi poshtë mundësinë e formimit të Bashkësisë së Komunave Serbe.

Dita e parë e seancës speciale në Parlamntin e Serbisë u karakterizua me tone të mprehta, incidente dhe shtytje, ndërsa në ditën e dytë deputetët folën edhe për vendosjen e mundshme të sanksioneve ndaj Rusisë, por edhe për shfrytëzimin e litiumit, nga i cili autoritetet hoqën dorë. pas presionit të organizatave mjedisore dhe disa ekspertëve, shkruan BBC, përcjell Insajderi.

Me një shumicë dërrmuese votash – 153 pro, kundër 23, nëntë deputetë nuk votuan nëntë deputetë, Kuvendi i Serbisë të premten vonë në mbrëmje mbështeti raportin e qeverisë për negociatat me Kosovën nga 1 shtatori 2022 deri më 15 janar 2023.

Raportin e qeverisë nuk e ka dorëzuar kryeministrja serbe Ana Brnabiq, por presidenti serb Vuçiq.

Cili do të jetë roli i mëtejshëm i Kuvendit të Serbisë kur bëhet fjalë për propozimin franko-gjerman, nuk dihet, e as nëse ky debat parlamentar në ndonjë mënyrë do të ndikojë në rrjedhën e mëtejshme të bisedimeve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Deputetët e opozitës kërkuan sërish që Kuvendi të përfshihet më aktivisht në procesin e negociatave.

Kërkesave për të marrë propozimin franko-gjerman, Vuçiq u është përgjigjur atyre që të vijnë në zyrën e tij në Presidencë sepse nuk ka të drejtë apo leje për ta publikuar atë.

Vuçiq tha se ishte gati të priste liderin e opozitës Lëvizja Dveri, Boshko Obradovic dhe partnerët e tij të koalicionit të hënën për t’ua paraqitur planin, por me kusht që të mos zbulojnë detaje.

Obradoviç tha se e pranon ftesën për të parë se çfarë lloj ultimatumi perëndimor është.

Në ditën e parë të seancës, Vuçiq tha se “90 për qind e asaj që u shfaq në media për këtë plan është e vërtetë”.

Në fjalimin e tij përmbyllës para ligjvënësve, Vuçiq tha se përpara janë bisedime të vështira dhe një luftë e vështirë për themelimin e Bashkësisë së Komunave Serbe, “me kompetenca që do të jenë të rëndësishme dhe do të ngjallin besim te qytetarët”.

“Në bashkëpunim me ta do të marrim të gjitha vendimet, sepse do të ketë presion që të mos respektohet marrëveshja e nënshkruar”, tha Vuçiq.

Çfarë tha Vuçiq?

Se Serbia është për vazhdimin e negociatave me Kosovën, për ruajtjen e paqes, se do të vazhdojë të insistojë në zbatimin e marrëveshjeve të nënshkruara, veçanërisht marrëveshjeve të Brukselit, por edhe se Serbia është për vazhdimin e rrugës evropiane.

“Rrethanat nuk janë në favorin tonë, unë nuk jam për një konflikt të ngrirë, përkundrazi”, tha ai.

Presidenti i Serbisë tha se pyetjet për Kosovën kanë më shumë se 600 vjet, dhe se nuk ka përgjigje të sakta dhe se “nuk dihet nëse miti është bërë realitet, apo realiteti ka krijuar mit”, dhe ai nuk e di “ku është rruga për të dalë”.

Ai vlerësoi se që nga 24 shkurti, sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës, “një ofensivë e përgjithshme politike nga Prishtina, në bashkëpunim me një pjesë të partnerëve perëndimorë, ka filluar të ndryshojë situatën në terren”.

Duke iu përgjigjur kundërshtimeve të opozitës, Vuçiq tha se në propozimin franko-gjerman për zgjidhjen e problemit me Kosovën, ka një pikë të rëndësishme sa i përket integrimit evropian të Serbisë, por se nuk jep garanci se kjo do të arrihet.

I pyetur nga kreu i grupit parlamentar opozitar “Ne duhet – Së bashku” Nebojsha Zelenoviç nëse ai me të vërtetë po negocion një kornizë kohore reale dhe të kufizuar për anëtarësimin e Serbisë në BE, Vuçiq u përgjigj se ai u kërkoi të dërguarve evropianë një përgjigje të saktë për këtë, por nuk e bëri.

“Unë nuk kam karota, jam marrë vesh me shkopin. Ne nuk kemi forcë të shkojmë kundër gjithë botës në këtë moment,” tha Vuçiq, përcjell Insajderi.

Ai paralajmëroi gjithashtu se Serbia “do të përballet me një problem të madh në periudhën e ardhshme, sepse do të ketë gjithnjë e më pak ushqim në Evropë”.

Ndërsa Serbia dëshiron të anëtarësohet në Bashkimin Evropian, Vuçiç thotë gjithashtu se nuk dëshiron të anëtarësohet në NATO.

“Serbia dëshiron të ruajë me xhelozi neutralitetin e saj ushtarak dhe të forcojë. Ka një ndryshim midis integrimit evropian dhe integrimit Atlantik,” theksoi ai.

Çfarë thotë opozita?

Disa e qortojnë se bën politikë vetë, pa pyetur askënd, sidomos jo parlamentin, të tjerë e akuzojnë për tradhti, të tjerë kërkojnë që Serbia t’i bashkohet sanksioneve evropiane ndaj Rusisë.

Të gjithë duan të shohin propozimin franko-gjerman, por nuk e kanë marrë.

Në fillim të seancës të së enjtes, më 2 shkurt, një pjesë e opozitës zhvilloi pankarta ku shkruhej “Vuçiq, tradhtove Kosovën”, “Jo ultimatum, pa kapitullim”, si dhe slogane me imazhin e Oliver Ivanoviqit me mesazhin. “Do të përgjigjesh”.

Ata thërrisnin “Të mos japim gjëra të shenjta”, të cilës përfaqësuesit e mazhorancës qeverisëse iu përgjigjën me thirrjet “Aco, serb”.

Shefi i grupit parlamentar të të Gjelbër-të Majtë, Radomir Lazovic, ka kërkuar nga kryetari i Kuvendit që të shtyjë seancën derisa në seancën e Kolegjiumit të dorëzohet teksti i propozimit franko-gjerman për Marrëveshjen për Kosovën dhe seanca të vazhdojë të premten, pasi deputetët shqyrtojnë propozimin.

“Pse e keni fshehur propozimin, pse asnjë nga deputetët nuk e ka parë?”, pyeti Lazovic, duke akuzuar Vuçiqin për uzurpim të të gjitha institucioneve të shoqërisë dhe “pushtimin e këtij shteti”.

Milica Djurdjevic Stamenkovski, kryetare e partisë Zavetnici, kërkoi që plani franko-gjerman, për të cilin ajo tha se ishte një ultimatum për Kosovën, të copëtohet.

Ajo nuk e kupton, shtoi ajo, pse propozimi franko-gjerman nuk është publik nëse thuhet se është non paper.

Milos Jovanoviç, president i Partisë së Re Demokratike të Serbisë, tha se plani duhet të refuzohet krejtësisht, pasi do të thotë njohje e pavarësisë së Kosovës.

Deputetët e Partisë Popullore të opozitës, të kryesuar nga ish-ministri i Jashtëm serb, Vuk Jeremiq, u larguan nga seanca pasi, sipas tij, presidenti serb Aleksandar Vuçiq “debatin për çështjen më të rëndësishme shtetërore dhe kombëtare e ktheu në një shfaqje cirku”.

Robert Cosma nga Klubi i Gjelbër-Majtas tha se presidenti po fliste për propozimin për Kosovën, pastaj për marrëveshjen, nismën, pastaj platformën dhe kornizën për veprim të ardhshëm për Kosovën, si dhe vendet perëndimore nuk kërcënuan me sanksione për Serbinë por personalisht presidentin dhe e akuzoi atë se po zhvillon negociata për Kosovën ekskluzivisht për mbrojtjen e interesave të veta dhe qëndrimin në pushtet./BBC/Insajderi/