Mediat zvicerane raportojnë për rritje të ndikimit fetar në disa komunitete shqiptare – udhëheqësit fetarë thonë se është keqkuptim.

Në Zvicër po vërehet një debat gjithnjë e më i ndjeshëm lidhur me mënyrën se si feja islame po praktikohet brenda komunitetit shqiptar.

Gazeta zvicerane 20 Minuten raportoi së fundmi se në disa qytete, përfshirë kantonet e Cyrihut dhe Aargaut, “në vajzat e reja shqiptare shihet se sa i rreptë është bërë islami që praktikohet në diasporë”.

Sipas këtij raporti, mësuesit dhe punonjësit socialë në disa shkolla kanë vërejtur ndryshime të sjelljes dhe të veshjes tek vajzat e reja shqiptare, të cilat “ndihen nën presion për të qenë më të mbuluara ose për të shmangur aktivitetet e përbashkëta me djemtë”.

Një mësuese nga Dietikon për 20 Minuten ka deklaruar:

“Para disa vitesh, pothuajse asnjë vajzë shqiptare nuk mbante shami. Sot, në disa klasa, kjo është bërë e zakonshme. Disa e bëjnë nga bindja, por të tjera nga frika e gjykimit.”

Ky ndryshim, sipas sociologëve zviceranë, tregon për një rritje të ndikimit të interpretimeve më konservatore të fesë, të cilat kanë hyrë në disa xhami shqiptare të Zvicrës përmes internetit apo kontakteve me imamë nga jashtë.

Reagimi i imamëve shqiptarë: “Feja jonë nuk është e rreptë, është pjesë e integrimit”

Përfaqësuesit e Unionit të Imamëve Shqiptarë në Zvicër (UAIS) kanë reaguar pas publikimit të këtyre raportimeve.

Në një prononcim për mediat zvicerane, përfaqësues të UAIS kanë theksuar se komuniteti shqiptar është ndër më të moderuarit në Evropë dhe se pretendimet për “radikalizim” janë të ekzagjeruara.

“Ne e respektojmë ligjin zviceran mbi çdo normë fetare. Islami që ne predikojmë është në harmoni me vlerat e demokracisë dhe të barazisë gjinore,” ka deklaruar imami Mustafë Memeti, një nga themeluesit e UAIS.

Ai ka kujtuar se në vitin 2017, Unioni i Imamëve Shqiptarë nënshkroi Kartën e Islamit Zviceran, një dokument që e vendos ligjin e shtetit mbi normat fetare dhe që ndalon çdo formë presioni ndaj grave apo vajzave për çështje fetare.

Në atë dokument thuhet qartë:

“Gruaja është e lirë të vendosë vetë për mënyrën e jetesës, për veshjen dhe për bindjet e saj. Feja nuk duhet të shndërrohet në instrument kontrolli.

Përplasja e brezave dhe tensionet e heshtura

Pavarësisht qëndrimit zyrtar të imamëve, disa sociologë e shohin fenomenin si pjesë të një përplasjeje mes brezash në diasporë.

Sipas sociologes zvicerane Monika Dommann, në shumë familje shqiptare ekziston një tension i brendshëm: prindërit përpiqen të ruajnë traditën dhe identitetin fetar, ndërsa vajzat e reja, të lindura ose të rritura në Zvicër, kërkojnë më shumë liri dhe vetëpërcaktim.

“Kjo nuk ka të bëjë vetëm me fenë, por me ndjesinë e përkatësisë. Për disa familje, feja është mënyra për të mos ‘u humbur’ në shoqërinë zvicerane. Për disa vajza, kjo ndjehet si kufizim,” ka thënë Dommann për NZZ am Sonntag.

Një vajzë shqiptare 17-vjeçare nga kantoni Aargau, e cila ka pranuar të flasë për 20 Minuten nën anonimati, ka rrëfyer:

“Në shtëpi më thonë që duhet të vishem me kujdes, se ‘jemi shqiptarë dhe myslimanë’. Por në shkollë, shoqet e mia janë të lira. Nuk është e lehtë të jesh në mes të dy botëve.”

Ekspertët: Feja po bëhet pjesë e ruajtjes së identitetit, jo domosdoshmërisht radikalizim

Edhe pse disa raste të konservatorizmit janë të dukshme, ekspertët paralajmërojnë që të mos përgjithësohet fenomeni.

Shumica e shqiptarëve në Zvicër, rreth 200 mijë persona, janë të integruar mirë dhe praktikojnë një version të butë të islamit – më shumë si traditë kulturore sesa si sistem fetar strikt.

Sipas një analize të Watson.ch, “islamizimi i shqiptarëve në Zvicër është më shumë temë mediatike se realitet shoqëror”. Në të theksohet se imamët shqiptarë shpesh janë figura stabilizuese, që parandalojnë pikërisht radikalizimin.

“Ne jemi ura mes fesë dhe shtetit. Nuk jemi kundër integrimit, por pjesë e tij,” ka deklaruar një tjetër imam shqiptar nga Cyrihu për Watson.

Një debat që prek identitetin dhe barazinë gjinore

Debati për vajzat shqiptare në Zvicër nuk ka të bëjë vetëm me fenë – por me mënyrën se si diaspora përpiqet të ruajë rrënjët pa e humbur lidhjen me vlerat e reja shoqërore.
Ndërsa disa familje kërkojnë që fëmijët të mos “harrojnë prej nga vijnë”, vajzat e reja po përballen me nevojën për t’u ndjerë të lira dhe të barabarta.

Një komentues zviceran në 20 Minuten e përshkroi më saktë këtë realitet:

“Këto vajza nuk janë radikale, por janë të ndara mes dy botëve – fesë së prindërve dhe shoqërisë që i rrethon. Zvicra duhet t’i ndihmojë, jo t’i gjykojë.”

Fenomeni që po shihet në disa qytete të Zvicrës nuk përfaqëson të gjithë komunitetin shqiptar mysliman, por është një pasqyrë e transformimeve që po ndodhin në diasporë.
Midis fesë, identitetit dhe integrimit, vajzat shqiptare shpesh bëhen simbol i një debati të gjerë – se si ruhet tradita pa u kthyer në kufizim.

IN Promo Marketing

Arrin në Zone Mobile sasi e re e Iphone 17 Pro Max dhe Ipad Pro, çmime të reja nga e...

Kompleksi “MALI” në Vushtrri – Investim i sigurt dhe zgjedhja e duhur

Meridian Express feston 13 vite me shpërblime, çmime të lira dhe risi për klientët besnikë!