I ngarkuari me punë në ambasadën amerikane në Prishtinë, Nicholas Giacobbe, ka folur për sulmet kibernetike dhe mënyrat e duhura për t’u mbrojtur nga to.

Gjatë fjalimit të tij në një konferencë, ka përmendur dy sulme që janë bërë ndaj dy mediumeve  të mëdha të lajmeve në Kosovë, Insajderin dhe Reporterin.

“Këtu në Kosovë, vetëm dhjetorin e kaluar dhe pastaj përsëri në shkurt, dy portalet e mëdha të lajmeve, Insajderi dhe Reporteri, u sulmuan nga kriminelë të panjohur kibernetikë, duke e mbyllur në mënyrë efektive punën e tyre për ditë të tëra”, tha thënë ai.

 Po ashtu  Giacobbe theksoi se Ambasada amerikane është krenare për rolin që ka për të ruajtur në lidhjen mes IT-ve të rijnë kosovarë dhe gazetarëve të pavarur të Kosovës, përmes një projekti të mbështetur nga ambasada e SHBA-ve në Prishtinë që u ofron mbështetje falas për siguri kibernetike mediave kosovare.

Fjalimi i plotë i të Ngarkuarit me Punë në Ambasaden Amerikane në Prishtinë, Nicholas J. Giacobbe, në konferencën “Hack to Learn and Protect Cybersecurity”:

Ju faleminderit për prezantimin. Jam i nderuar të ndihmoj në nisjen e kësaj ngjarje novatore të sponsorizuar nga seksioni i Diplomacisë Publike të Ambasadës sonë.

Duke punuar me Shoqërinë kosovare kibernetike “NGO” , Ambasada është krenare për rolin që po luajmë në lidhjen e dy komuniteteve frymëzuese dhe thelbësore — dy komunitetet që përbëjnë audiencën e sotme: profesionistë të rinj dhe novatorë kosovarë të IT-së; dhe gazetarët dinamikë dhe të pavarur të Kosovës.

Të dy grupet janë kritike për suksesin e Kosovës në avancimin e demokracisë, sundimit të ligjit dhe prosperitetit ekonomik. Dhe të dyja mund të përfitojnë jashtëzakonisht nga rrjetëzimi dhe të mësuarit nga njëri-tjetri.

Në fillim të këtij muaji, ne shënuam Ditën Ndërkombëtare për t’i dhënë fund pandëshkueshmërisë kundër gazetarëve.

Ndërsa dihet gjerësisht dhe është e dënueshme që gazetarët në Kosovë dhe në mbarë botën kërcënohen verbalisht dhe sulmohen fizikisht, ajo që rrallë flitet është ajo që u ndodh atyre në hapësirën kibernetike. Gjithnjë e më shumë, gazetarët dhe organizatat e lajmeve janë në shënjestër të aktorëve keqdashës për punën që bëjnë dhe për informacionin që mbajnë.

Është shumë e lehtë për aktorët e këqinj të depërtojnë në kompjuterë dhe telefona, duke korruptuar kërkime dhe prova të vlefshme, duke rrjedhur informacione të privilegjuara, duke djegur burime dhe në fund duke diskredituar besueshmërinë e gazetarëve. Ne duhet ta denoncojmë edhe atë mosndëshkim.

Këtu janë vetëm disa shembuj dhe ndikime të fundit.

Në vitin 2013, një grup kriminelësh kibernetikë sirianë hakuan Neë York Times, BBC, NPR, Ëashington Post dhe të tjerë. Ata madje arritën të hakojnë me sukses Tëitter-in e Associated Press, duke e përdorur atë për të lëshuar dezinformata rreth plagosjes së Presidentit të atëhershëm Obama.

Në dhjetor të vitit 2020, u raportua se telefonat e gazetarëve të shquar të Al Jazeera-s u hakuan duke kërkuar të heshtin kritikat e tyre ndaj qeverive lokale. I njëjti spyëare i përdorur për këta reporterë u vendos më vonë për të heshtur mbi 200 të tjerë në vendet që mbulojnë globin.

Këto kërcënime në internet nuk janë ekskluzive as për mediat e mëdha ndërkombëtare. Vetëm qershorin e kaluar, 3 stacione televizive lokale në SHBA – në Florida, Karolina e Veriut dhe Pensilvani – u sulmuan nga kriminelët kibernetikë që kërkonin shpërblim.

Këtu në Kosovë, vetëm dhjetorin e kaluar dhe pastaj përsëri në shkurt, dy portalet e mëdha të lajmeve, Insajderi dhe Reporteri, u sulmuan nga kriminelë të panjohur kibernetikë, duke e mbyllur në mënyrë efektive punën e tyre për ditë të tëra.

Kjo është arsyeja pse bashkëpunimi sot – mes jush, komunitetit etik të hakerëve kosovarë dhe juve, gazetarëve dhe organizatave mediatike kosovare – nuk është vetëm inovativ, por edhe i domosdoshëm

Pasuria më e madhe e Kosovës është rinia e saj. Dija juaj teknologjike dhe gatishmëria juaj për të punuar së bashku nëpër sektorë dhe komunitete – duke shfrytëzuar dëshirën, shpirtin dhe talentin tuaj – çon në përfitime të qëndrueshme. Bashkëpunimi dhe trajnimi juaj i ndërsjellë është jetik për sigurinë dhe sigurinë e Kosovës, si dhe për suksesin e saj ekonomik.

Hakerë etikë: Duke përdorur aftësitë tuaja për të ndihmuar të tjerët, ju na bëni të gjithëve më të sigurt. Duke testuar sistemet, ju u mundësoni organizatave të forcojnë mbrojtjen e tyre, kështu që kur aktorët e këqij sulmojnë, sistemet e sektorit publik dhe privat të jenë gati.

Edhe gazetarët luajnë një rol kyç në shoqërinë kosovare dhe në botë. Por ata kanë nevojë për lirinë, privatësinë dhe hapësirën për të raportuar të vërtetën dhe për t’i mbajtur zyrtarët përgjegjës. Ata nuk mund ta bëjnë këtë nëse aktorët keqdashës – qofshin ata që kërkojnë të prishin pavarësinë editoriale të medias apo të përfitojnë financiarisht – janë në gjendje të kenë akses në informacione të privilegjuara, të identifikojnë burimet dhe, duke bërë kështu, të diskreditojnë besueshmërinë e gazetarëve.

Duke punuar së bashku ju do të ndihmoni që të gjithë kosovarët të bëhen më pak të cënueshëm ndaj manipulimit dhe detyrimit. Organizatat mediatike duke përfshirë Telegrafin, KLAN Kosova, Kallxo (KAL-ZOE) dhe të tjera, tashmë po përfitojnë nga ky bashkëpunim — duke forcuar mbrojtjen e tyre për të mbrojtur gazetarët nga sulmet kibernetike.

Në emër të Ambasadës së SHBA-së, është shpresa jonë e sinqertë që konferenca e sotme do të çojë që edhe më shumë organizata mediatike të përfitojnë nga ky bashkëpunim reciprokisht i dobishëm – të mësojnë të identifikojnë dhe të zbusin rreziqet dhe të normalizojnë testimin duke u partnerizuar me hakerat etikë kosovarë. Kjo do të shërbejë si një shembull i zgjuarsisë, etikës së punës dhe inovacionit kosovar për rajonin.

Faleminderit edhe një herë për ftesën për të folur dhe për të qenë me ju sot. Pres me padurim të dëgjoj historitë tuaja të suksesit ndërsa ju hakoni për të mësuar dhe mbrojtur gazetarët e pavarur të Kosovës dhe për të ndërtuar njohuri të përbashkëta në këtë sferë kritike të shoqërisë.