Ekziston vetëm një grup njerëzish që me të vërtetë e dinë se çfarë ndodh kur njeriu vdes: të vdekurit. Dhe pasi që të vdekurit nuk ndajnë sekretet e tyre me ne, është detyra e shkencëtarëve të shpjegojnë se çfarë ndodh kur një person vdes.
Siç shkruan revista shkencore Live Science, vdekja – ashtu si jeta – është një proces në vete thonë shkencëtarët.
Faza e parë e këtij procesi njihet si vdekja klinike. Zgjat nga katër deri në gjashtë minuta, duke filluar kur një person ndalon frymëmarrjen dhe zemra ndalon pompimin e gjakut. Gjatë kësaj kohe, mund të ketë oksigjen të mjaftueshëm në tru që ndalon dëmtime të përhershme të trurit. Organe të tjera, të tilla si veshkat dhe sytë, gjithashtu mbesin gjallë gjatë vdekjes klinike, shkruan Live Science.
Në fazën e dytë të vdekjes, e njohur si vdekja biologjike, qelizat e trupit fillojnë të shkatërrojnë organet e trupit, duke përfshirë edhe trurin.
Mjekët ndonjëherë janë në gjendje të pengojnë vdekjen biologjike duke nxitur hipotermi, ftohja e trupit nën temperaturën normale. Kjo metodë mund të ndalojë keqësimin e qelizave dhe është përdorur për të ringjallur pacientët me sulme kardiovaskulare.
Këto faza të vdekjes janë kuptuar mirë, por ajo që mbetet e pakapshme është se çfarë ndodh me një person sapo të jetë i vdekur klinikisht dhe biologjikisht. Për të pasqyruar këtë mister, hulumtuesit kthehen në studimet e përvojave pranë vdekjes apo (NDEs).
Sipas Qendrës Hulumtuese të Përvojës “Out-Of-Body” në Los Anxhelos, më shumë se 8 milionë amerikanë kanë raportuar NDE, të cilat ndodhin kur një person është ose klinikisht i vdekur, afër vdekjes ose në një situatë ku ka të ngjarë ose pritet vdekja.
Shumë njerëz që kanë përjetuar vdekjen afërsisht tregojnë ndjesi të ngjashme: ndjenja sikur po lundronin jashtë trupave të tyre, duke lëvizur me shpejtësi përmes një tuneli në drejtim të dritës ose duke parë të dashurit e tyre që kanë ndërruar jetë.
Hulumtuesit vazhdimisht studiojnë NDE-të në një përpjekje për ti dhënë kuptim të proceseve biologjike dhe neurologjike që mund të jenë pas ngjarjeve të tilla. Disa studime pohojnë se NDEs janë vetëm një formë tjetër e ëndërrimit të kulluar, ndërsa të tjerë i lidhin këto përvoja me privimin e oksigjenit në tru.