Serbisë vazhdimisht po i bëhet thirrje nga perëndimi që të vendosë sanksione ndaj Rusisë për shkak të agresionit ndaj Ukrainës fqinje. Zyrtarët evropianë po paralajmërojnë Beogradin se Serbia, si vend kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian (BE), duhet të ndjekë politikën e jashtme të bllokut, duke përfshirë masat kufizuese kundër Moskës.

Serbia deri sot ka votuar tre herë në Kombet e Bashkuara (OKB) kundër Rusisë, por është e qartë kundër vendimeve që  kanë të bëjnë me sanksionet, raporton RSE.

Kështu, përfaqësuesit e Serbisë mbështetën rezolutën që dënon agresionin rus kundër Ukrainës, pastaj rezolutën që kërkon që Rusia të ndalojë menjëherë luftën në Ukrainë dhe në fund përjashtimin e Rusisë nga Këshilli i OKB-së për të Drejtat e Njeriut (UNHRC).

Zyrtarët në Beograd thonë se ata mbështesin integritetin territorial dhe sovranitetin e Ukrainës, sepse respektimi i ligjit ndërkombëtar është mënyra më e mirë për Serbinë për të mbrojtur veten.

Gjegjësisht, Serbia insiston në respektimin e sovranitetit të saj territorial duke mos e njohur pavarësinë e Kosovës, të cilën kjo Kosova e shpalli në vitin 2008.

Sanksionet kundër Rusisë, nga ana tjetër, nuk mund të diskutohen për Beogradin për shkak të mbrojtjes së “interesave jetike politike dhe ekonomike”.

Beogradi mbështetet në mbështetjen e Rusisë në bllokimin e anëtarësimit të Kosovës në organizata dhe institucione ndërkombëtare, dhe gjithashtu varet nga furnizimi i Moskës me gaz.

Serbia është i vetmi vend kandidat për në BE që nuk ka vendosur sanksione ndaj Rusisë.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiq thotë se Serbia do të vazhdojë të jetë konsekuente në mos vendosjen e sanksioneve ndaj Rusisë, ndërsa zyrtarët evropianë paralajmërojnë Beogradin se nuk do të mund ta shmangë atë.

Që nga fillimi i luftës në Ukrainë, Bashkimi Evropian ka miratuar pesë paketa sanksionesh në përgjigje të agresionit rus.

Analena Berbok, Ministre e Punëve të Jashtme të Gjermanisë, ka deklaruar se: “Dëshiroj t’i theksoj Serbisë, nëse dëshironi të bëheni anëtare e BE-së, atëherë është thelbësore në momente të tilla të mbështesni politikën e jashtme të BE-së dhe sanksionet e duhura”.

Po ashtu edhe Ministrat e Jashtëm të BE-së diskutuan situatën në Ukrainë në Luksemburg më 11 prill, si dhe pasojat e mundshme të agresionit rus në Ukrainë dhe Ballkanin Perëndimor. Kështu tha pas takimit ministror ministrja e Jashtme gjermane, Annalena Baerbock.

Frank-Walter Steinmeier, President i Gjermanisë

Përafrimi i politikës së jashtme të Serbisë me politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë të BE-së, veçanërisht në lidhje me vendimet në lidhje me Rusinë, duke përfshirë vendosjen e sanksioneve, do të jetë thelbësore përveç reformave të sundimit të ligjit dhe dialogut për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës.

Presidenti gjerman Frank-Walter Steinmeier tha këtë kur uroi presidentin serb Aleksandar Vuçiq për fitoren e tij në zgjedhjet presidenciale të 11 prillit, duke thënë se “Gjermania mbështet Serbinë dhe Ballkanin Perëndimor si një partner të besueshëm, por se vendosja e sanksioneve ndaj Rusisë do të jetë e rëndësishme. për integrimin evropian”.

Gordan Grlić Radman, Ministër i Jashtëm kroat

“Pas zgjedhjeve të fundit presim që Serbia të ndjekë një politikë të jashtme që është në përputhje me vlerat dhe parimet evropiane.”

Në prag të takimit të ministrave të jashtëm të BE-së më 11 prill, ministri i jashtëm kroat Gordan Grlic Radman i tha Serbisë se “është koha për t’u harmonizuar me politikën e jashtme të BE-së për Rusinë”.

Peter Stano, zëdhënës i BE-së ka thënë se: “Brukseli është në kontakt të vazhdueshëm me Serbinë në kuadër të negociatave për anëtarësim, si dhe përmes kontakteve të ndryshme – nga ekspertët deri në nivelin më të lartë politik. Partnerët tanë serbë, por edhe të gjithë partnerët tanë janë shumë të vetëdijshëm se sa e rëndësishme është kjo për BE-në”.

Më 8 prill, zëdhënësi i BE-së Peter Stano tha edhe një herë se Serbia pritet të harmonizohet me sanksionet e BE-së ndaj Rusisë ose të prezantojë masa të ngjashme.

Përkundër thirrjeve të shumta të zyrtarëve të BE-së, presidenti serb Aleksandar Vuçiq tha se Serbia është në një pozitë të pamundur për shkak se ishte nën presion nga të gjitha palët, por se ajo ende po qëndron.

“Ne do të vazhdojmë të jemi konsistent në mos futjen e ndonjë mase kufizuese kundër Rusisë. Putini e di këtë. Unë kurrë nuk gënjej. Ata e dinë se kush ka forcë të thotë çfarë mendon,” tha Vuçiç më 7 prill në RTS në intervistën e tij të parë. Duke fituar një mandat të dytë presidencial në zgjedhjet e 3 prillit.

Vladimir Bilčik, raportues i PE për Serbinë

“Lajmi i mirë është se qeveria malazeze ka miratuar sanksione kundër Kremlinit. Shpresoj që të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor që janë kandidate për anëtarësim në BE të mund të ndjekin shembullin.”

Raportuesi i Parlamentit Evropian (PE) për Serbinë, Vladimir Bilçik, ka shkruar në Twitter më 8 prill, pasi Qeveria e Malit të Zi, pas disa vonesave, zyrtarisht miratoi sanksionet kundër Rusisë.

Serbia është i vetmi vend në Ballkanin Perëndimor që nuk i është bashkuar sanksioneve të BE-së kundër Rusisë.

Roli i Bilçiqit në integrimin evropian të Serbisë është i rëndësishëm, sepse ai ndjek përparimin e shtetit në përpjekjet e tij për të qenë një ditë anëtar i bllokut.
Vladimir Bilčik dhe Tanja Fajon, eurodeputetë

“Uniteti i komunitetit ndërkombëtar në kundërshtimin e agresionit të Putinit ndaj Ukrainës është thelbësor për çdo përpjekje të Kremlinit për të konsoliduar paqen dhe për të shmangur përhapjen e luftës.

Raportuesi i PE për Serbinë Vladimir Bilcik dhe kryetarja e delegacionit të PE për marrëdhëniet me Serbinë Tanja Fajon thanë në një deklaratë të përbashkët më 1 mars se ata do ta shihnin përafrimin e Serbisë me politikën e jashtme të BE-së si “një sinjal të rëndësishëm dhe urgjent që Serbia mbështet parimet dhe vlerat e BE-së. “.

Më 1 mars, Parlamenti Evropian miratoi një rezolutë e cila dënon ashpër “agresionin ushtarak të paligjshëm, të paprovokuar dhe të pajustifikuar dhe pushtimin e Federatës Ruse kundër Ukrainës”.

Më pas, PE shprehu keqardhjen që Serbia nuk respektoi sanksionet e BE-së kundër Rusisë, duke deklaruar se kjo dëmton procesin e saj të anëtarësimit.

Josep Borel dhe Oliver Varhelji, zyrtarë të BE-së

“Në një kohë të agresionit ushtarak të paprovokuar dhe të pajustifikuar rus kundër Ukrainës, ne presim që Serbia, si vend kandidat, të respektojë qëndrimet e BE-së, përfshirë masat kufizuese”.

Përfaqësuesi i Lartë i BE-së për Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë, Josep Borrell dhe Komisioneri Evropian për Zgjerimin, Oliver Varhelyi, e thanë këtë në një deklaratë të përbashkët më 5 prill me rastin e zgjedhjeve të 3 prillit në Serbi.

Në Beograd, nga ana tjetër, përgjigjen se Serbia në kuadër të negociatave të para-anëtarësimit për anëtarësim në BE është zotuar që gradualisht të harmonizojë politikën e saj të jashtme dhe të sigurisë me Bashkimin.

Ish-kryetari i Kuvendit të Serbisë dhe kreu i Partisë Socialiste të Serbisë, Ivica Daçiq, tha së fundmi se Beogradi do të “harmonizohet menjëherë” nëse nesër bëhet anëtar i BE-së.

Më 14 mars, ai tha në TV Prva se me vendosjen e sanksioneve ndaj Rusisë, Beogradi “nuk do të dëmtonte Moskën por interesat e veta”, sepse Rusia nuk e lejon Kosovën të “kalojë” përmes Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.

Socialistët dhe Demokratët në PE

“Serbia duhet të bëjë një zgjedhje shumë të qartë për Bashkimin ose të përballet me pasoja të rënda.”

Kështu deklaroi Tonino Picula, deputet i Partisë Socialiste dhe Demokratike nga Kroacia.

Grupi politik Socialistët dhe Demokratët, i dyti më i fortë në PE, njoftoi më 4 prill se Beogradi duhet t’i bashkohet sanksioneve të BE-së kundër Rusisë sa më shpejt të jetë e mundur dhe se veprimet e kundërta të Serbisë do të kenë pasoja për perspektivën e saj evropiane.

Ambasada e Ukrainës në Serbi

“Këto [sanksione] janë të nevojshme për të ndaluar regjimin e Putinit, i cili po kryen vrasjen e fëmijëve ukrainas, bombardimin e shkollave, spitaleve, materniteteve dhe prishjen e qyteteve.”

Këtë e bëri të ditur Ambasada e Ukrainës në Serbi më 28 mars, duke shtuar se Kievi po mbështet në Serbinë jo vetëm për të dënuar agresionin, por edhe për të vendosur sanksione ndaj shtetit agresor dhe udhëheqjes së tij.

Manuel Saracin, i dërguari i Gjermanisë në Ballkanin Perëndimor ka deklaruar se: “Ne presim që Serbia të vendosë sanksione dhe kjo është e paraparë me Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit, të cilën e ka nënshkruar edhe Serbia”. Këtë pritje e ka shprehur i dërguari special i qeverisë gjermane për Ballkanin Perëndimor, Manuel Saracin, në një intervistë për Radio Televizionin e Kosovës (RTK).

Ai më 22 mars deklaroi se Gjermania pret që Serbia të vendosë sanksione ndaj Rusisë, sepse ajo është kandidate për anëtarësim në Bashkimin Evropian.

Gwendolyn Delbos-Corfield, eurodeputete

“Autoritetet serbe duhet të vendosin sanksione ndaj Rusisë, siç kanë bërë vendet anëtare të BE. Qeveria ka dërguar një mesazh të rrezikshëm duke mos respektuar sanksionet e BE kundër Rusisë.”

Grupi politik liberal në PE

“Serbia është e lirë të vendosë se në cilin drejtim dëshiron të shkojë, por nuk mund të vazhdojë të konsiderohet një bashkëbisedues i besueshëm dhe nuk mund të vazhdojë të përdorë ndihmën financiare të para-anëtarësimit derisa të vendosë.

Më 12 mars, nëntë anëtarë të grupit politik liberal në Parlamentin Evropian i bënë thirrje Bashkimit Evropian që të pezullojë negociatat e anëtarësimit me Serbinë nëse vendi nuk e harmonizon politikën e tij të jashtme me politikën e Brukselit zyrtar ndaj Rusisë.

Duke reaguar ndaj kësaj letre, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, më 14 mars deklaroi se është dërguar nga “urrejtës të detyrës, ëndrra e jetës së të cilëve është që Serbia kurrë, askund dhe në asnjë mënyrë të mos përparojë”.

Ministri i Punëve të Brendshme të Serbisë, Aleksandar Vulin, u ka thënë deputetëve liberalë që “t’i drejtohen Serbisë kur të pranojnë shtete të lira anëtare”.

“Shumica e vendeve nga vijnë nënshkruesit e ultimatumit liberal nuk mund të mburren me rezistencën e gjyshërve të tyre ndaj nazistëve.

“Kjo është ndoshta arsyeja pse liberalët nga Parlamenti Evropian po i kërkojnë Serbisë të ndërpresë lidhjet e saj shekullore me Rusinë dhe të fillojë të mendojë me kokën e dikujt tjetër,” tha partia e tij Lëvizja Socialiste në 12 mars.