Qeveria e Kosovës s’i ka publikuar faturat e shpenzimeve për mbrojtjen e Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit, Jakup Krasniqit, dhe Salih Mustafës në Hagë.

Njomza Salihi

Pesë të akuzuarit e parë për krime lufte nga Gjykata Speciale, tashmë kanë dalë para Prokurorit të Dhomave të Specializuara.

Thaçi, Veseli, Selimi, Krasniqi dhe Mustafa në këtë gjykatë që funksion nën juridiksionin e Kosovës, por që selinë e ka në Hagë – përfaqësohen nga avokatët e tyre mbrojtës.

Thaçi mbrohet nga tre avokatë, Selimi na dy avokatë, ndërsa Veseli, Krasniqi dhe Mustafa kanë vetëm nga një avokat.

Gazeta Insajderi ka kërkuar nga Zyra e Kryeministrit dhe Ministria e Drejtësisë të di se sa para janë ndarë deri tash nga sheti për mbrojtjen e të akuzuarve në Hagë, por asnjëra nga dikasteret s’i ka bërë të ditura shumat.

Ministria e Drejtësisë, ku funksionon Divizioni për Mbrojtjen Juridike të Akuzuarve potencial të Dhomave të Specializuara, ka thënë një arsye për mospublikim e këtyre informatave

“Sa i përket kërkesës suaj, bazuar në Ligjin nr. 05/l-054 për mbrojtjen juridike dhe mbështetjen financiare të personave të akuzuar, të dyshuar ose të përfshirë në çfarëdo forme në proceset gjyqësore pranë dhomave të specializuara, ri-theksojmë se nuk mund të ofrojmë qasje në dokumente shtesë…”, thuhet në përgjigjen e Ministrisë së Selim Selimit, për Gazetën Insajderi.

Sipas tyre faturat e shpenzimeve për mbrojtjen e të akuzuarve nga Specialja, por edhe shpenzimet tjera eventuale të të njëjtëve, janë dokumente të klasifikuara.

“Këto dokumente janë të klasifikuara në bazë të Vendimit  nr. 2192/2019, të datës 31 janar 2019 të Kryeministrit, përkitazi me Ligjin nr. 03/L178 për Klasifikimin e Informacioneve dhe Verifikimin e Sigurisë”, vazhdon përgjigja e Ministrisë Drejtësisë, shkruan Gazeta Insajderi.

Ministri për Gazetën Insajderi ka zbardhur vetëm dy shuma, që ishin dhënë në vitin 2019, sipas dy vendimeve përkatëse të qeverisë, atë kohë të udhëhequr nga Ramush Haradinaj.

Më 5 shkurt të vitit të kaluar, Qeveria kishte ndarë 30 mijë euro për Sylejman Selimin [13.822 euro], për Sami Lushtakun [9.187] dhe për Mahir Hasanin [6.991].

Shumë e ndarë për Lushtakun më pas është kthyer nga i njëjti në buxhetin e Kosovës.

Në një vendim tjetër të marrë më 19 mars të 2019-ës, Qeveria kishte ndarë edhe 40 mijë euro të tjera për Lahi Brahimajn.

Pavarësisht që Qeveria s’i ka bërë të ditura shpenzimet për mbrojtjen e të akuzuarve, e njëjta ka premtuar se do t’i mbështesë financiarisht të gjithë.

“Prej kur është themeluar Gjykata Speciale, është krijur baza ligjore, që ne në mënyrë institucionale të ofrojmë mbështetje financiare për personat që akuzohen nga Dhomat e Specializuara”, ka thënë kryeministri Avdullah Hoti, shkruan Gazeta Insajderi.

Në vitin 2016, qeveria kishte ndarë një fond prej 1.5 milion eurove, për personat që do të akuzoheshin nga Gjykata Speciale, lidhur me krimet e supozuar gjatë luftës në Kosovë.

Për çka akuzohen Thaçi, Veseli, Selimi dhe Krasniqi?

Aktakuza e përbashkët për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit ndaj Thaçit, Veselit, Selimit dhe Krasniqit, prej 68 faqesh është konfirmuar më 26 tetor, por u bë publike më 5 nëntor.

Sipas aktakuzës, veprat që rëndojnë ndaj Thaçit, Veselit, Selimit dhe Krasniqit, kanë të bëjnë me krime lufte: ndalim të paligjshëm ose arbitrar, trajtim mizor, torturë dhe vrasje të paligjshme dhe me krime kundër njerëzimit.

Po ashtu përmenden edhe akte tjera çnjerëzore, si: torturë, vrasje të paligjshme, zhdukje me forcë e personave dhe përndjekje, të cilat, sipas Dhomave të Specializuara, janë kryer midis marsit 1998 dhe shtatorit të vitit 1999.

Aktakuza pretendon se këto krime janë kryer në disa lokacione në Kosovë, por edhe në disa pjesë në veri të Republikës së Shqipërisë, si në Kukës dhe Cahan.

Dhomat e Specializuara pretendojnë se për këto krime, Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi dhe Jakup Krasniqi mbajnë përgjegjësi penale si individë në bazë të formave të ndryshme të përgjegjësisë penale për krimet e paraqitura në aktakuzë, “që u kryen në kontekstin e një konflikti të armatosur jondërkombëtar në Kosovë dhe në kuadrin e një sulmi gjerësisht të përhapur dhe sistematik kundër personave të dyshuar si kundërshtarë të UÇK-së”.

Në aktakuzë pretendohet se nga marsi i vitit 1998 deri në shtator të 1999, Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi, Jakup Krasniqi dhe anëtar të tjerë të “ndërmarrjes së përbashkët kriminale kanë ndarë qëllimin e njëjtë për të marrë dhe ushtruar kontrollin në gjithë Kosovën me të gjitha mjetet, përfshirë edhe frikësimin, keqtrajtimin, ushtrimin e dhunës dhe eliminimin e atyre që i konsideronin kundërshtarë”.

Kundërshtarët, sipas aktakuzës, ishin njerëz që u perceptuan se kanë “bashkëpunuar me forcat e ish-Republikës Jugosllave, me zyrtarët apo institucionet shtetërore ose nuk mbështesnin qëllimet e UÇK-së, përfshirë personat e lidhur me LDK-në dhe persona të etnisë serbe, rome dhe etnive tjera”.

Sipas aktakuzës pretendohet se Thaçi, Veseli, Selimi dhe Krasniqi “kanë pasur synimin e njëjtë për kryerjen e të gjitha krimeve që janë në këtë aktakuzë, së bashku me anëtarë të tjerë të ndërmarrjes së përbashkët kriminale”.

Aktakuza pretendon se Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi dhe Jakup Krasniqi, personalisht kanë marrë pjesë në “kërcënime, marrje në pyetje, keqtrajtimin dhe ndalimin e kundërshtarëve”.

Dhomat e Specializuara pretendojnë se në korrik të vitit 1998, pas një sulmi të UÇK-së në Rahovec dhe rrethinë, ishin marrë peng civilë serbë, sipas aktakuzës në këto operacione ishin të përfshirë, Thaçi, Veseli e Selimi. Sipas aktakuzës, disa të ndaluar më pas ishin dërguar në një ish-stacion policor në Malishevë, ku Krasniqi ishte identifikuar se ka qenë në vendin e ngjarjes dhe “në një rast ka vizituar një dhomë ku po mbaheshin të ndaluarit”.

Në një tjetër rast, që sipas aktakuzës pretendohet se ka ndodhur në fillim të shtatorit të vitit 1998 në Zonën Operative të Dukagjinit, ku, siç pretendon Gjykata, “Thaçi dhe Selimi ndërmorën hapa për të frikësuar dhe ushtruar dominim ndaj njësive që ishin të lidhura me LDK-në, përfshirë edhe Forcat e Armatosura të Republikës së Kosovës (FARK), që ishin të lidhura me qeverinë në ekzil”.

Aktakuza pretendon se më 1999, Veseli, Selmi dhe Krasniqi “ishin të përshirë në aspekte të ndryshme të transferimit, ndalimit apo dhe lirimit të të ndaluarve, që mbaheshin në një qendër ndalimi afër Kleçkës”.

Në aktakuzë pretendohet se ka pasur qendra të ndalimit në Likoc, Jabllanicë, Llapushnik, Drenoc, etj.

Sipas aktakuzës, Thaçi, Veseli, Selimi dhe Krasniqi kanë kontribuar në arritjen e qëllimit “të përbashkët, ku përfshihet edhe kryerja e krimeve në këto mënyra: duke formuluar ose marrë pjesë në zhvillimin, miratimin, promovimin, shpërndarjen e planeve dhe politikave ; dështimin për të ndërmarrë hapat e duhur për të parandaluar dhe hetuar krimet… etj”.

Përmes veprimeve ose mosveprimeve, thotë aktakuza, Thaçi, Veseli, Selimi e Krasniqi “së bashku me ndërmarrjen e përbashkët kriminale, kryen, ndihmuan ose nxitën pjesëmarrës të tjerë për krimet e paraqitura në këtë aktakuzë”.

Të pandehurit, thuhet tutje në aktakuzë “si eprorë, janë përgjegjës për krimet e kryera nga vartësit e tyre. Ata dinin ose dinin arsyet se krimet e paraqitura në këtë aktakuzë, do të kryheshin ose ishin kryer nga vartësit e tyre dhe dështuan të ndërmarrin veprimet e duhura që të parandalonin krimet e tilla ose të ndëshkonin kryerësit e këtyre krimeve”.

Ndryshe, i akuzuari i parë i Dhomave të Specializuara ka qenë ish-eprori i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Salih Mustafa.

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar – që ndryshe njihen edhe si Gjykata Speciale – hetojnë krimet e pretenduara të pjesëtarëve të ish-Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të kryera kundër pakicave etnike dhe rivalëve politikë që nga janari i vitit 1998 e deri në dhjetor të vitit 2000.

Këto krime të pretenduara përmenden në një raport të Këshillit të Evropës, të vitit 2011, autor i të cilit është senatori zviceran, Dick Marty./Gazeta Insajderi/