Shkrim nga: Helen Collis

Në një kohë kur rregullatorët më të besueshëm të ilaçeve, të bashkuar nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, vazhdojnë të insistojnë se vaksina Oxford / AstraZeneca është e sigurt dhe se përfitimet e saj tejkalojnë rreziqet, pezullimi i saj në pjesën më të madhe të Evropës duket se është në konflikt me opinionin e ekspertëve.

Disa kritikë të Britanisë së Madhe kanë arritur në përfundim se pezullimi duhet të jetë politik – përndryshe, logjika nuk qëndron.

Gazetat e krahut të djathtë britanik u hodhën të martën në sulm, duke shpërthyer ndaj vendimeve për të prishur kontratat me Astra Zeneca të  vendeve të tilla si Gjermania, Franca, Spanja dhe Italia për të ndaluar vaksinimet duke i cilësuar si “të turpshme” dhe “të pamatura”.

Pasi BE miratoi vaksinën në janar, shumë vende – duke përfshirë Gjermaninë, Italinë, Irlandën, Holandën, Francën, Suedinë dhe Poloninë – kufizuan përdorimin e saj për të rriturit më të rinj me arsyetimin se të dhënat për njerëzit e moshuar ishin të kufizuara në atë kohë. Këto vendime shkuan kundër EMA, e cila arriti në përfundimin se vaksina ishte e sigurt dhe efektive për të gjithë njerëzit mbi 18 vjeç.

Dhe tani, pasi shumë vende të BE-së pezullojnë përkohësisht vaksinimet me këtë vaksinë – duke përfshirë Holandën, Irlandën, Slloveninë, Suedinë, Portugalinë, Letoninë, Austrinë dhe Lituaninë – shkencëtarët në Mbretërinë e Bashkuar po vënë në dyshim gjithashtu logjikën.

Simon Clarke, një mikrobiolog në Universitetin e Reading, tha se është “e pamatur” të ndalosh administrimin e vaksinës.

“Unë vazhdoj të dëgjoj frazën ‘kujdes me tepri’ duke u përdorur në lidhje me vendet që ndalojnë shpërndarjen e vaksinës së Oksfordit,” i tha ai Daily Mail. “Por a është vërtet kujdes?”

“Kjo është një histori shumë e çuditshme”, tha Peter Openshaë, profesor i mjekësisë eksperimentale të Kolegjit Imperial të Londrës, duke folur për BBC Radio 4.

“Realisht është me të vërtetë një argument krejtësisht i njëanshëm statistikisht që ne duhet të vaksinojmë, dhe .. është një katastrofë për marrjen e vaksinimit në Evropë, e cila tashmë është në një terren pak të paqëndrueshëm në disa shtete”.

Ambasadori i BE-së në Mbretërinë e Bashkuar, João Vale de Almeida, mbrojti thirrjet si vendime kombëtare të marra nga qeveritë individuale, në krahasim me një vendim në të gjithë BE-në.

“Kur shfaqen dyshime … prevalon principi i masës paraprake ”, i tha ai BBC. Për Openshaw, vendimi pjesërisht buron nga një shqetësim për t’u fajësuar nëse politikëbërësit kishin gabuar. Rregullatorët, i tha ai BBC, “kanë frikë se mos e marrin atë vendim për të ndaluar, mbi bazën e asaj që ata në një farë mënyre mund të cilësohen si fajtor nëse nuk do ta ndërmerrnin atë”

Thënë këtë, jo të gjithë rregullatorët e ilaçeve janë rreshtuar përkrah  politikanëve të tyre. Në Gjermani dhe Danimarkë, ku janë zbuluar raste fatale të mpiksjes së gjakut, rregullatorët e ilaçeve kanë qenë të qartë se pezullimi është këshilla e tyre eksperte, si një masë paraprake, ndërsa hetimet e mëtejshme vazhdojnë.

Në një intervistë me gazetën gjermane Die Welt të Enjten në mëngjes, Klaus Cichutek, kreu i Institutit Paul Ehrlich – organi qeveritar që rekomandoi pezullimin – shpjegoi se vendimi ishte thjesht shkencor.

Kishte “gjashtë raste të trombozës së venave të sinusit në gra të moshave rreth 20 dhe 50 vjeç”, tha ai për Welt. “Dy prej tyre tragjikisht fatale. Ekziston një rast tjetër i hemorragjisë cerebrale me trombozë te një burrë.”

Analiza e institutit zbuloi se numri i këtyre rasteve, nga rreth 1.5 milion vaksina, ishte mbi mesataren në popullatën pa vaksinim, shpjegoi ai.

Bisedimet fillestare me ekspertët përfunduan “nuk mund të përjashtohet që vaksina të jetë përgjegjëse”, tha ai. “Sidoqoftë, gjykimi nuk është bërë ende.” Por jo të gjithë rregullatorët e ilaçeve janë rreshtuar me politikanët e tyre. Në Itali, rregullatori i ilaçeve ka theksuar sigurinë e vaksinës dhe u drejtoi gishtin politikanëve për ndalimin e programit të saj të vaksinimit.

“Ne arritëm në pikën e një pezullimi sepse disa vende evropiane, përfshirë Gjermaninë dhe Francën, preferuan të ndërpresin vaksinimet … duke i lënë ato në pritje për të kryer kontrolle,” tha Nicola Magrini, drejtori i përgjithshëm i autoritetit italian të ilaçeve AIFA , siç raportohet nga Reuters.

“Vendimi është një zgjedhje politike”. Italia ndoqi vendimin e Gjermanisë pasi Kryeministri Mario Draghi foli në telefon me Kancelaren gjermane Angela Merkel të hënën, pas së cilës ai e kuptoi se Italia “nuk mund të presë më gjatë”, sipas la Repubblica.

Në të njëjtën kohë, Ministri Italian i Shëndetësisë Roberto Speranza ishte në bisedime me ministrat e shëndetësisë të Gjermanisë, Francës dhe Spanjës, të cilët të gjithë vendosën për pezullimin paraprak në pritje të përgjigjes përfundimtare të EMA-s.

Ndërkohë, drejtori ekzekutiv i EMA, Emer Cooke, u takua të martën me ministrat e shëndetit të BE për t’i azhurnuar ato në analizën e komitetit të saj të sigurisë së barnave. EMA është planifikuar të lëshojë të enjten gjetjet e saj mbi situatën e vaksinës AstraZeneca.

Cooke gjithashtu doli në një konferencë shtypi të martën, duke vënë në dukje se EMA po diskuton çdo ngjarje të raportuar, rast pas rasti, për të parë nëse ka ndonjë lidhje shkakësore midis vaksinës dhe asaj që ajo e quajti “ngjarje shumë të rralla tromboembolike”. Seritë e vaksinave janë duke u hetuar si pjesë e vlerësimit, tha ajo, duke shtuar se ngjarjet shëndetësore po raportohen gjithashtu nga parti të shumta.

E pyetur nëse ndonjë nga ngjarjet tromboembolike ishte në kohën e duhur edhe rreth vaksinës BioNTech/ Pfizer, Cooke tha se agjencia po shikon “ngjarje anësore të lidhura me të gjitha vaksinat”.

“Për momentin fokusi aktual … është AstraZeneca [vaksina], por ne kemi shikuar nivelet e sfondit për të gjitha vaksinat aktualisht në qarkullim” shpjegoi ajo. “Duket sikur ka numra të ngjashëm që vijnë në të gjithë botën, por kjo është diçka që do të duhet të vlerësohet nga komiteti ynë”.

Sa i përket vendimeve të vendeve për të pezulluar vaksinën, ajo tha se ato u morën “në kontekstin e informacionit që është në dispozicion në nivelin kombëtar dhe është prerogativë e vendit ta bëjë këtë”.

Ndërkohë, Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson u mundua të sigurojë publikun britanik. Rregullatori i ilaçeve në Mbretërinë e Bashkuar nuk sheh “asnjë arsye fare për të ndërprerë programin e vaksinimit, për asnjërën nga vaksinat që po përdorim aktualisht”, tha ai, duke nënvizuar se Britania e Madhe ka një nga rregullatorët e “më të ngurtë dhe me përvojë” të barnave në botë.