SHBA dhe Britania e Madhe kanë kryer sulme të mëdha ajrore kundër objektivave në Jemen për shkak të sulmeve të Houthi-ve ndaj anijeve të mallrave në Detin e Kuq. Huthi janë një grup rebel i mbështetur nga Irani që kontrollon pjesën më të madhe të Jemenit. Presidenti amerikan Joe Biden tha se ushtria amerikane dhe britanike, me mbështetjen e Australisë, Bahreinit, Kanadasë dhe Holandës, nisën sulmet në zonat e kontrolluara nga Huthi herët në mëngjes.

Më shumë se 12 objektiva u goditën, duke përfshirë kryeqytetin Sana’a dhe Hodeidah, bastionin e portit Houthi në Detin e Kuq. Në shënjestër ishin qendrat logjistike, sistemet e mbrojtjes kundërajrore dhe depot e armëve

Sulmet ndaj anijeve në Detin e Kuq

SulmeT E rebelëve Houthi filluan pasi konflikti midis Izraelit dhe Hamasit filloi më 7 tetor. Houthi-t deklaruan mbështetjen e tyre për Hamasin dhe thanë se do të synonin çdo anije që udhëtonte drejt Izraelit, shkruan BBC.

Në nëntor, ata kapën një anije mallrash izraelite dhe më pas sulmuan disa anije tregtare me dronë dhe raketa balistike. Sulmet e tyre u rritën me 500 për qind midis nëntorit dhe dhjetorit. Ata u bënë një kërcënim i tillë që kompanitë e mëdha të transportit ndaluan së vepruari në rajon.

Pothuajse 15 për qind e tregtisë detare globale kalon përmes Detit të Kuq, i cili lidhet me Mesdheun nga Kanali i Suezit dhe përfaqëson rrugën më të shkurtër detare midis Evropës dhe Azisë. Kompanitë e mëdha të transportit detar, duke përfshirë kompaninë e transportit mesdhetar, Maersk, Hapag-Lloyd dhe kompaninë e naftës BP, thanë se po i devijonin anijet larg Detit të Kuq.

Prandaj, tregjet ndërkombëtare kanë frikë se çmimet e karburanteve do të rriten dhe zinxhirët e furnizimit do të ndërpriten. Shtetet e Bashkuara kanë akuzuar Iranin se është përfshirë në planifikimin e operacioneve kundër transportit tregtar në Detin e Kuq.

Kush janë Houthit?

Huthi janë një grup i armatosur nga pakica shiite myslimane e Jemenit. Ata u emëruan pas themeluesit të lëvizjes, Hussein al Houthi. Grupi u formua në vitet 1990 dhe luftoi kundër, siç besonin ata, korrupsionit të presidentit të atëhershëm, Ali Abdullah Saleh.

Saleh, me mbështetjen e ushtrisë së Arabisë Saudite, u përpoq të eliminonte Houthi-t në vitin 2003, por pa sukses. Houthi-t kanë zhvilluar një luftë civile kundër qeverisë së Jemenit që nga viti 2014. Qeveria është mbështetur nga një koalicion i vendeve arabe të udhëhequr nga Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe.

Houthi, së bashku me Hamasin dhe Hezbollahun, deklarojnë se janë pjesë e boshtit të rezistencës që Irani drejton kundër Izraelit, SHBA-së dhe Perëndimit më gjerë.

Kush i mbështet Huthit?

Grupi rebel Houthi është modeluar sipas grupit të armatosur shiit në Liban, Hezbollah, i cili u ka ofruar atyre mbështetje dhe trajnim që nga viti 2014. Irani është gjithashtu aleati i tyre, duke qenë se Arabia Saudite është armiku i tyre i përbashkët. Irani dyshohet se i furnizon Houthi-t me armë dhe u siguron atyre inteligjencë jetike që i lejon ata të sulmojnë anijet në Detin e Kuq.

“Ne e dimë se Irani është i përfshirë në planifikimin e operacioneve kundër anijeve tregtare në Detin e Kuq. Kjo është në përputhje me mbështetjen materiale afatgjatë të Iranit dhe inkurajimin e veprimeve destabilizuese të Houthis në rajon”, tha Adrienne Watson, zëdhënëse e Shtëpisë së Bardhë për sigurinë kombëtare.

Irani, nga ana tjetër, mohon përfshirjen në sulmet në Detin e Kuq. Houthi-t kanë gjuajtur raketa balistike dhe drone në Izrael që nga fillimi i luftës në Gaza. Në rast se Irani do t’i furnizonte me armë, kjo do të thotë se ka shkelur embargon e armëve të OKB-së. Irani, natyrisht, e mohoi këtë.