Nëse Joe Biden fiton zgjedhjet presidenciale kundër Donald Trump javën e ardhshme, presidenti i ri i zgjedhur do të përballet me presione të mëdha për të zbatuar një listë të gjatë me përparësi për një sërë çështjesh; nga politika e jashtme te kriza e klimës, duke përmbysur shumë nga ndryshimet e mëdha të zbatuara nga paraardhësi i tij

Por detyra e parë dhe më e ngutshme e Biden për 100 ditët e tij të para në Shtëpinë e Bardhë do të ishte të paraqiste një plan të ri mbarëkombëtar për të luftuar krizën e koronavirusit, i cili ka marrë më shumë se 220,000 jetë në SHBA dhe miliona të infektuar – më shumë se çdo vend tjetër. në botë – si dhe ndërmarrjen e hapave për të rregulluar pasojat katastrofike ekonomike.

Dhe, ndërsa presidenti i ri mund të jetë i freskët nga fitorja, Biden një i moderuar drejt qendrës politikisht, do të duhet të përleshet një pjesë të Partisë Demokratike, përkatësisht krahun liberal, gjithnjë e më me ndikim, i etur për ndryshime të mëdha institucionale në përpjekje për t’iu përgjigjur disa prej pyetjeve më urgjente mbi të ardhmen e vendit.

“Ai në thelb duhet të bëjë diçka historike,” tha Saikat Chakrabarti, një aktivist Demokrat dhe ish shefi i shtabit të kongresistes progresive të Neë York-ut Alexandria Ocasio-Cortez.

“Atij po i dorëzohet një vend një depresion, një pandemi dhe ai po zgjidhet me një mandat për të zgjidhur në të vërtetë këto gjëra dhe për të bërë diçka të madhe”.

Në skenarin më të mirë për Biden, ai do të zgjidhej në një mazhorancë të fortë, dhe Demokratët merrnin Senatin, duke kontrolluar të dy dhomat e Kongresit.

Nëse kjo ndodh, Biden dhe ekipi i tij mund të vendosin planet e tyre më ambicioze për një presidencë me të njëjtën ndjenjë si Franklin Delano Roosevelt, i cili zhvilloi programet gjithëpërfshirëse të rimëkëmbjes dhe lehtësimit të Neë Deal në përgjigje të krizës ekonomike të viteve 1930.

“Në shumë mënyra, ata do të shkelin në të njëjtën situatë që kemi shkelur në 2009. Por në disa mënyra më keq”, tha ish-zëvendës sekretari i punës i administratës Obama Chris Lu, i cili drejtoi ekipin e tranzicionit të presidentit të 44-të në 2008.

“Ne kemi ardhur gjatë Recesionit të Madh, ndaj që e kanë parasysh sesi punohet edhe brenda një recesioni. Ata kanë sfidën e shtuar dhe shumë më të vështirë për t’u marrë me një krizë të shëndetit publik gjithashtu”.

Në kohën e inaugurimit në janar 2021, më shumë se 350,000 amerikanë mund të kishin vdekur nga virusi koronavirus, sipas parashikimeve që supozojnë se politikat dhe trajektoret aktuale mbahen.

“Krye çështja” e Biden në detyrë me siguri do të kishte  qëllim të mbajë në kontroll, numrin e të vdekurve dhe adresimin e dëmit ekonomik, tha Neera Tanden, i cili ishte drejtor i politikës së brendshme për fushatën presidenciale Obama-Biden, dhe vazhdoi të ishte këshilltar i lartë në Departamenti i Shëndetit dhe Shërbimeve Njerëzore (DHS).

Biden ka propozuar një plan të drejtuar nga shkencëtarët që përfshin një mandat kombëtar të mbajtjes së maskës (megjithëse autoritetet lokale do të kishin fjalën përfundimtare për zbatimin), zgjerimin e testimit dhe gjurmimin e kontakteve, marrjen e hapave për të parandaluar faturimin e papritur mjekësor për trajtimet Covid dhe financa më të mëdha federale ndihme për familjet që luftojnë.

Në Kongres, ndjenja e urgjencës është mbi një projekt-ligj lehtësimi Covid që ligjvënësit nuk kanë qenë në gjendje të kalojnë në javët e fundit. Ndërsa Demokratët kanë bërë presion për një paketë 2 trilion dollarë, republikanët kanë kundërshtuar koston, veçanërisht për një zgjerim të testimeve.

“Unë mendoj se gjëja më e rëndësishme ka të ngjarë të jetë një paketë legjislative që adreson virusin, dhe aftësinë për ta kontrolluar përhapjen e Covid 19 dhe më pas që t’i përgjigjet dhimbjes ekonomike që ka shkaktuar virusi”, tha Tanden.

Gjatë fushatës së tij presidenciale, Biden ka ndarë me votuesit një listë të asaj që do të bënte nëse zgjidhet president, shumë prej të cilave do të përmbysnin punën e administratës Trump. Gjithashtu pritet ri-hyrja në marrëveshjen e klimës që u firmos në Paris, të cilën SHBA vendosi të dalë në 4 nëntor 2016, 24 orë pas ditës së zgjedhjeve.

Ai gjithashtu do të bashkohej me marrëveshjen bërthamore të Iranit 2015, në të cilën Teherani ra dakord të kufizojë aktivitetet e tij bërthamore në këmbim të heqjes së sanksioneve të ashpra ekonomike. Po ashtu, Biden do të shtynte gjithashtu për një zgjatje të Aktit të Kujdesit të Përballueshëm të Barack Obamës, të cilin Trump dhe aleatët e tij janë përpjekur vazhdimisht ta çmontojnë.

Ekziston gjithashtu një pritje e fortë që Kongresi të konsiderojë një lloj pakete të reformës policore pas protestave masive të verës mbi vrasjen e George Floyd në Minneapolis, megjithëse është e paqartë nëse propozime të tilla mund të mbijetojnë nga presioni që mund të vijë nga republikanët.

Me ose pa kontrollin demokratik të Senatit, megjithatë, ditët e para të një administrate Biden ka të ngjarë të shohin një stuhi veprimesh ekzekutive që adresojnë çështje urgjente të politikës së jashtme dhe prishjen e veprimeve të administratës Trump.

Deri në ditën e inaugurimit do të mbeten pak më shumë se dy javë para skadimit të traktatit të Fillimit të Ri, e vetmja marrëveshje e kontrollit të armëve për të mbijetuar epokën e Trump. Nëse Moska është e gatshme (dhe presidenti rus, Vladimir Putin, ka sugjeruar që është), traktati mund të zgjatet deri në pesë vjet me anë të një shkëmbimi të notave diplomatike.

Krerët e Demokratëve, thonë se Biden do të lëvizë menjëherë për të rivendosur anëtarësimin e SHBA-së në Organizatën Botërore të Shëndetit (OBSH) dhe të rifillojë kontributet financiare, të njoftojë se SHBA po bashkohet me marrëveshjen e klimës së Parisit dhe të ndryshojë ndalimet e udhëtimit të administratës Trump për udhëtarët nga vendet myslimane.

Biden ka premtuar se ai gjithashtu do të bashkohet me marrëveshjen bërthamore të 2015 me Iranin, Programin e Përbashkët të Përgjithshëm të Veprimit (JCPOA), megjithëse koha e saj do të varet nga një marrëveshje renditje me Iranin mbi atë që Teherani do të duhet të bëjë më parë për t’u kthyer në përputhje të plotë me kufijtë e JCPOA në aktivitetet e saj bërthamore.

“Unë mendoj se një pjesë e asaj që ata do të bëjnë janë përpjekja për të rindërtuar rendin ndërkombëtar – të mos duket saktësisht e njëjtë si dikur – por të ketë edhe një herë një fokus në normat ndërkombëtare, marrëveshjet, traktatet”, Ben Rhodes, tha këshilltari më i afërt i politikës së jashtme të Obamës.

“Ka shumë gjëra që mund të bëhen jashtë shkopit për të marrë sa më mirë pjesët e infrastrukturës që ishin në vend në vitin 2016. Dhe pastaj do të ketë zona të tjera ku thjesht duhet të filloni nga e para si nëse një uragan hynte dhe shkatërronte gjithçka”.

Rhodes përmendi luftimin e dezinformimit dhe kërcënimet ndaj demokracisë si përparësitë e reja globale ku institucionet dhe politikat mund të duhet të zhvillohen nga e para. Platforma e Biden bën thirrje një samit të vendeve të rëndësishme në vitin e tij të parë në detyrë, në një përpjekje për të rimarrë mantelin e “udhëheqësit të botës së lirë” për SHBA.

Do të ketë presion nga progresistët në parti për të shkuar përtej një rindërtimi të thjeshtë të rendit ndërkombëtar para-Trump, veçanërisht në rivlerësimin e marrëdhënieve të SHBA me aleatët autokratikë si Arabia Saudite. Një opsion në tryezë është një nënshkrim i hershëm presidencial mbi legjislacionin, tashmë i rënë dakord nga Kongresi, për të frenuar mbështetjen e SHBA për luftën e udhëhequr nga Sauditët në Jemen.

“Ekziston një listë e plotë e gjërave që Trump ka bërë me fuqinë ekzekutive që janë mjaft të lehta për t’u kthyer – në thelb riinvestimi në OKB, OBSH, marrëveshja e klimës në Paris, JCPOA”, tha Matt Duss, këshilltari i politikës së jashtme të Bernie Sanders. “Pyetja është, si ta çojmë atë në hapin tjetër dhe të fillojmë të lëvizim një agjendë të re.”

Për muaj me radhë, krahu liberal i partisë Demokratike dhe krahu më themelues kanë ekzistuar në harmoni relative, pasi u bashkuan rreth një misioni të vetëm: parandalimin e Trump për të fituar një mandat të dytë./ The Guardian/ Përkthim i Gazeta Shqip