Autor: Arian Krasniqi, dramaturg, kritik arti

(Recension për filmin e shkurtër “Ninulla” të Adrian Asllanit)

Të rralla janë rastet, kur filmi i parë debutues, i metrazhit të shkurtër artistik, realizohet deri në ato përmasa artistike sa të të lë mbresa të pashlyeshme. Një i tillë rast, është filmi “Ninullë” (2023), me skenar dhe regji të filmbërësit të ri, me shkollim dhe banim në Zvicër, Adrian Asllani.

Duke qenë se më kishte rastisur ta lexoja dhe t’ia komentoja paraprakisht autorit draftin e skenarit, në momentin e shikimit të filmit, e para çështje, që më bëri përshtypje, ishte përpikmëria në “leximin vizual” të skenarit. Pra, regjisori Asllani me saktësi, thuajse matematikore, ka zbërthyer skenarin e tij, deri në detaje, në aspektin vizual. Ai e ka krijuar fotografinë qysh në skenar. Gati secili kuadër filmik, ashtu siç është përshkruar në detaje, ashtu edhe është realizuar në imazherinë filmike. Kjo flet për të menduarit kreativ vizual të autorit të filmit.

Filmin “Ninullë” do e veçoja për dy elemente thelbësore karakteristike: për autenticitetin dhe kreativitetin e konceptimit dhe trajtimit të idesë dhe temës, si dhe për atmosferën dhe ndjesinë unike, që na e jep ky film.

Regjisori Asllani, trajton një temë, në duke të parë individuale, por me potencial rrezatimi universal. Raporti Atë-Bir, në këtë film, shpëfaqet përmes disa dimensioneve të raporteve, në të tashmen dhe në të kaluarën e personazheve, në kujtesën emocionale, por edhe në “sëmundjen” e zjarrmishme të Djalit (Lis Kamberi), i cili jeton ndërjmet dy botëve; asaj reale dhe asaj halucinante. Babi (Avni Dalipi) është vetë Mbreti i Zi, makthi dhe jetëvdekja e Djalit. Ky raport, falë edhe lojës së sofistikuar aktoriale të Dalipit, arrin të zhvillohet e përvetësohet, deri në thellësitë me të mëdha emocionale dhe psikologjike. Zjarrmia që e ka Djali, konceptualisht, projektohet si e dykuptueshme, edhe si sëmundje e etheve edhe si frikë e makth prej Mbreti i Zi, që i vjen për vizitë befasishëm. Prandaj, në këtë raport personazhësh, harku emocional, zhvillohet e përmbyllet me një transformim të dukshëm e të shumashëm të personazhit kryesor.

Qasja regjisoriale e Asllanit, në këtë film, ëshshtë interesante, sepse ndërtohet mbi një premisë kreative të realizimit të filmit, në të gjithë komponentët e vet, rrëfim i plotë, i saktë dhe kontinual me fotografi, punë më aktorë, kompozicion të fotografisë që, herë-herë, filmit i jep tone të veçanta dhe të identifikueshme zhanrore (trillerit). Një punë të vyeshme dhe për lavdatë këtu ka edhe drejtori i fotografisë, Petrit Ukëhajdaraj. Pra, ky film përshkohet fund e krye nga një atmosferë, që shikuesin e mban në tension të vazhdueshëm dhe kureshtje të pashkëputur. Element interesant, në krijimin e atmosferës së filmit, është edhe gjetja e ambientit, ku ndodh ngjarja, në një shtëpi, që për nga pamja, përfshirë këtu edhe ndriçimin, vetëm me kandilë, ta krijon ndjesinë e një kohe të largët, në të cilën supozohet se ndodh ngjarja.

Këtu dhe me këtë rast, kontribut ka dhënë edhe skenografia dhe rekuizitat, e realizuara nga Mentor Berisha, për ta plotësuar ambientin në proporcion me kohën, në të cilën ndodh ngjarja në film.

Për aq sa ne, si shikues, mund ta përjetojmë këtë realizim filmik, si në aspekt të përmbajtjes (stories), por edhe aspekteve artistike dhe estetike, lehtësisht mund të krijojmë bindjen e pamohueshme që botës së filmit shqiptar po i shtohet edhe një artist premtues, i cili ka afinitet e dell krijues për të shfaqur botërisht ndjeshmërinë e tij për artin kinematografik dhe për të rrëfyer ngjarje e histori të veçanta përmes fotografisë lëvizëse, përkatësisht përmes filmit.

Mirë se vjen në botën e filmit Adrian!