Ndërsa lufta në Ukrainë po i afrohet përvjetorit të saj të dytë, ka filluar të flitet për një armëpushim të ndjekur nga negociata. Premisa dhe premtimi është se meqenëse asnjëra palë nuk mund të “fitojë”, ka kuptim të fillojmë të bëjmë paqe. Me situatën ushtarake në Ukrainë tani në ngërç, ka një presion të ri të parashikueshëm për bisedimet e paqes.

Ka pasur raporte për ‘bisedime sekrete’ midis zyrtarëve amerikanë dhe rusë. Ka pasur iniciativa për paqen publike nga Kina, Vatikani, Brazili, Meksika dhe të tjerë.

Këto iniciativa duket se bazohen në një ndjenjë se lufta nuk po shkon askund, por nëse do të shkonte diku, ajo fare lehtë mund të përshkallëzohej në një konfrontim bërthamor. Ndonëse për shumë kohë ishte e pamendueshme dhe e paimagjinueshme, presidenti rus ka shprehur disa herë gatishmërinë për paqe.

Megjithatë zyrtarët perëndimorë kanë qenë prej kohësh skeptikë për qëllimet e tij, ashtu siç po ndodh edhe tani, që Putin i është rikthyer idesë së negociatave.

Propozimi i Putin

Në një intervistë të cituar nga Interfax, presidenti rus tha se Federata është e gatshme të hyjë në negociata me Kievin dhe se “po të mos ishte për Perëndimin, luftimet në Ukrainë do të kishin ndalur një vit e gjysmë më parë”. Cari tha se vetë vendi i pushtuar nuk ishte i gatshëm t’i jepte fund luftës, pavarësisht vullnetit të Moskës për të arritur një marrëveshje diplomatike. Pas pushtimit të Avdiikva një qytet në rajonin e Donjeckut nga i cili u tërhoqën ukrainasit pas një rrethimi të ashpër që zgjati katër muaj, duket se “qiramarrësi” i Kremlinit ndihet mjaft i fortë për të filluar një dialog për një zgjidhje paqësore të luftë e cila pas pak ditësh do të mbushë dy vjetorin e saj. Ushtria e Kievit po përballet me vështirësi të ndryshme dhe po i mbarojnë municionet, ndërsa burimet e Rusisë janë të pafundme. Situatë e favorshme, pra, për presidentin e Federatës Ruse, i cili pas një muaji do të rikonfirmohet në krye të vendit. Ndërsa nga njëra anë ai është i hapur për paqen, nga ana tjetër Putini përsëriti në një fjalim se Ukraina është një “çështje jetë a vdekje” për Rusinë.

Dyshimet e Amerikës

Edhe gjatë intervistës së tij dy-orëshe në Kremlin me ish-prezantuesin e Fox News, Tucker Carlson, Putin tha se ishte i përgatitur për ta zgjidhur konfliktin në mënyrë diplomatike.“Ne jemi të gatshëm të negociojmë”, i tha zoti Putin zotit Carlson në intervistën, e cila u publikua të enjten. “Duhet t’i thoni lidershipit aktual ukrainas të ndalet dhe të vijë në tryezën e negociatave,” shtoi ai, duke iu referuar qeverisë amerikane.Por administrata e Joe Biden hodhi poshtë të premten thirrjen e tij, duke mos treguar asnjë shenjë se mbështetja politike për ndihmën ushtarake amerikane për Kievin e kishte bërë Presidentin më të prirur për të bërë lëshime ndaj Moskës.Administrata ka mbështetur dëshirën e deklaruar të Ukrainës për të rimarrë territorin që Rusia e ka pushtuar që nga pushtimi i saj. Rusia tani zë rreth 18 për qind të tokës ukrainase. Zyrtarët amerikanë kanë këmbëngulur gjithashtu prej kohësh se, pavarësisht nga ndihma që SHBA i ka dhënë Ukrainës, nuk i takon Uashingtonit të diktojë nëse Kievi angazhohet në bisedimet e paqes dhe me çfarë kushtesh. “Në fund të fundit, i takon Ukrainës të vendosë rrugën e saj për negociatat”, thuhet në deklaratën e Këshillit të Sigurisë Kombëtare.

Refuzimi i Ukrainës

Por kjo thirrje për dialog nuk ka gjasa të mirëpritet në Ukrainë. Në vitin 2022, presidenti Volodymyr Zelensky nënshkroi një dekret që parandalon negociatat me Rusinë për sa kohë që Putin “banon” në Kremlin. Për më tepër, linja e Kievit ka mbetur ajo e ripushtimit të të gjitha territoreve të pushtuara, pavarësisht se fokusi i operacioneve për vitin 2024 është zhvendosur në ruajtjen e pozicioneve mbrojtëse duke pasur parasysh dështimin e kundërofensive të verës së kaluar. Në skenarin më të keq, pra nëse ndihma amerikane vazhdon të bllokohet nga republikanët, Zelensky mund ta gjejë veten të detyruar të braktisë papajtueshmërinë e tij dhe të ulet në tryezë me Carin, përpara kolapsit total të frontit ukrainas.